Konya'daki Selçuk Üniversitesi tarafından ilköğretim okulu öğrencilerinin kitap okuma alışkanlığıyla ilgili yapılan araştırmada, orta düzeyde aylık gelire sahip ailelerin çocuklarında düzenli kitap okuma alışkanlığının, düşük gelire sahip ailelerden yüksek olduğu belirlendi. 6, 7 ve 8'inci sınıflarda ödevlerin çokluğu ve Seviye Belirleme Sınavı'na (SBS) hazırlanmanın, kitap okumayı etkileyen faktörler arasında yer aldığı saptanırken, televizyon izleme süresi ve internet kullanımı arttıkça kitap okuma davranışının azaldığı ortaya çıktı.
Araştırmayı Selçuk Üniversitesi Eğitim Koordinatörü Prof.Dr. Ali Murat Sünbül başkanlığındaki 7 kişilik ekip yaptı. Araştırmaya 20 bin 250 ilköğretim öğrencisi katıldı. Konya’daki tüm ilköğretim öğrencilerinin kitap okuma davranışlarını ortaya koyan bir çalışma hazırladıklarını belirten Prof.Dr. Sünbül, “Bu çalışma, katılımcı sayısı bakımından şimdiye kadar ülkemizde yapılmış okuma alışkanlığı belirleme çalışmaları arasında en kapsamlısıdır. Bu öğrenciler, şehir merkezi, ilçe, belde ve köydeki ilköğretim kurumlarının tamamından araştırmaya dahil olmuşlardır” dedi.
Prof.Dr. Ali Murat Sünbül, araştırma sonuçlarına göre öğrencilerin yaklaşık yüzde 26'sının her gün düzenli olarak kitap okuduğunu belirtti. Sünbül, “Haftada 2-3 gün okuyanların oranı yaklaşık yüzde 46'dır. Öğrencilerimizin yüzde 16'sı haftada en az bir kere kitap okumaktadır. Öğrencilerimizin sadece yüzde 2'si hiç kitap okumamaktadır. Öğrencilerimizin yaklaşık yüzde 18'inin yılda ortalama 30, yüzde 10'unun ise 51'den fazla kitap okuduğu görülmüştür. Öğrencilerin büyük çoğunluğu yılda ders kitapları dışında 6- 20 arasında kitap okumaktadır. Şehir merkezi ve merkez ilçelerinde kitap okuma davranışı yüksek, buna karşın küçük ilçelerde, belde ve köylerde düzenli kitap okuma düzeyi oldukça düşüktür.”
KİTAP OKUMA ALIŞKANLIĞINA AİLENİN ETKİSİ
Araştırmanın en önemli bulgularından birisinin anne-babanın kitap okuma alışkanlığı ile öğrencilerin kitap okuma alışkanlıkları arasındaki yüksek ilişki olduğunu ifade eden Prof. Dr. Sünbül, şunları söyledi: “Ailelerin kitap okuma alışkanlığı arttıkça, çocukların kitap okuma alışkanlıklarının da arttığı görülmüştür. Anne ve baba çocukları kitap okumaya teşvik eden kişilerin başında yer almaktadır. Araştırmada orta düzeyde aylık gelire sahip ailelerin çocuklarında düzenli kitap okuma alışkanlığının, düşük gelire sahip ailelere göre daha yüksek olduğu belirlenmiştir.”
ERKEK ÖĞRENCİLER DAHA AZ KİTAP OKUYOR
Erkek öğrencilerin daha az kitap okuduğunun ortaya çıktığına dikkat çeken Prof. Dr. Ali Murat Sünbül, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Araştırmada, erkek öğrencilerin kitap okumadıkları tespit edilmiştir. Erkeklerin kızlara göre daha dışa dönük ve hareketli olması, zamanlarının önemli bölümünü dışarıda diğer arkadaşlarıyla oynayarak geçirmeleri kitap okumaya daha az zaman ayırmalarının nedenleri olabilir. Ayrıca, özel okul öğrencilerinin düzenli kitap okuma alışkanlıkları da devlet okulunda okuyan öğrencilere göre daha yüksektir.”
Araştırmanın sonuçlarının kitap okuma davranışını olumsuz etkileyen iki boyutu ortaya çıkardığını da ifade eden Prof. Dr. Sünbül şunları söyledi: “Bunlar okul ve öğretimle ilgili olanlar ve okul dışı faktörlerdir. Okul dışı faktörlerin başında okuma davranışını olumsuz etkileyen en önemli faktör, televizyon izleme alışkanlığıdır. Televizyon izleme süresi arttıkça, kitap okuma davranışı azalmaktadır. Özellikle alt sınıflardaki öğrenciler, uzun süreli televizyon izleme nedeniyle kitap okumayı ihmal etmektedir. Televizyon izleme konusunda aile ve öğrencilerin bilinçlendirilmesi önem arz etmektedir. Okullarda bilinçli televizyon izleme konusunda seminerler verilebilir, medya duyarlılığı konusunda öğretmenler ailelerle işbirliği yapabilir. İnternette geçirilen zamanın düzenli kitap okuma alışkanlığını etkilediği, haftada 1-2 saate kadar düzenli kitap okuma alışkanlığında düşüş görülmezken internette geçirilen sürenin günde 1 saatin üzerine çıkmasıyla düzenli kitap okuma alışkanlığının düşüş gösterdiği tespit edilmiştir. Buradan anlaşılabileceği gibi internet kitap okuma alışkanlığını engelleyen önemli faktörlerden biridir.”
Prof.Dr. Ali Murat Sünbül, SBS'nin kitaba ilgiyi azalttığının saptandığını söyledi. Prof.Dr. Sünbül, kitap okumayı olumsuz etkileyen faktörlerin cinsiyete, yerleşim yerine ve sınıf düzeyine göre dağılımına bakıldığında, kısmi farklılıklar görüldüğünü hatırlatarak şöyle dedi: “Cinsiyetler açısından erkek çocuklarda SBS, televizyon seyretme ve ödev çokluğunun dışında arkadaş etkileşimi ve görüşmeleri ile aşırı bilgisayar kullanımı kitap okumalarına engel teşkil etmektedir. 5’inci sınıflarda öğrencilerin kitap okuma alışkanlığını televizyon seyretmenin olumsuz etkilediği görülürken 6, 7 ve 8'inci sınıflarda ise ödevlerin çokluğu, SBS’ye hazırlanma ve televizyon seyretme olarak görülmektedir. Kitap okuma engellerine öğrencilerin yerleşim bölgeleri açısından baktığımızda tüm yerleşim alanlarında SBS, televizyon izleme ve ödev çokluğu önemli bir engel faktörü iken şehir merkezlerinde ilaveten bilgisayar kullanımı olumsuz bir faktör olarak karşımıza çıkmaktadır.”
(milliyet)
